Stedelijke oase: groene en duurzame architectuur in de stad

Sinds enkele jaren, zijn technologie en innovatie de hoofdrolspelers van een groene revolutie die ook te merken is in het stedelijk landschap.

En zo verschijnen er, in vele grote steden, met bomen bedekte gebouwen, ecologische wolkenkrabbers, milieuvriendelijke flatgebouwen: een heuse revolutie waarin het groen, dat van oudsher beperkt bleef tot parken en tuinen, de hoofdrolspeler wordt van de stadsplanning.

Er wordt aandacht geschonken aan het evenwicht tussen milieu en mens, met nieuwe manieren van denken over ruimte, waarbij gebouwen worden ontworpen die gericht zijn op energiebesparing en op een integratie van praktische eisen en woonbehoeften.

Hier zullen we een aantal trends van de afgelopen jaren in de architectuur belichten, in een reis die ons meeneemt door de duurzame architectuur, met de meest interessante voorbeelden van groen bouwen, op zoek naar de structuren die onze steden aan het revolutioneren zijn en steeds meer op de mens afgestemd worden.

Duurzame architectuur en groene architectuur: laten we wat duidelijkheid scheppen

Voordat we ons gaan verdiepen in een aantal van de meest spectaculaire exemplaren van groene architectuur van deze eeuw, moeten we begrijpen wat er precies bedoeld wordt met duurzaam bouwen.

Duurzame architectuur: evenwicht tussen mens en milieu

Het is zonder twijfel een bijzonder breed onderwerp maar opdat een architectonische constructie ook daadwerkelijk duurzaam is, is het nodig dat: 

• er van het begin af aan rekening wordt gehouden met het evenwicht mens-milieu, dus vanaf de projectfase
• er een zo klein mogelijke voetafdruk wordt achtergelaten op het ecosysteem waarin het komt
• ervoor gezorgd wordt dat de gebruikte materialen, vanaf het begin, gemaakt werden met een duurzame productiecyclus
• er hernieuwbare bronnen worden gebruikt, zoals bepaalde technieken voor verwijdering en hergebruik van grijs water.

In een project als dit is het daarnaast essentieel dat er rekening wordt gehouden met de rol van de gemeenschappen die het gebouw zullen gebruiken: het dagelijks gedrag van de gebruikers zal in dezelfde opwaartse spiraal moeten komen.

Groene architectuur, in contact komen met de natuur

Het is niet gezegd dat een groen gebouw - bijvoorbeeld bedekt met planten of waar vegetatie in aanwezig is - ook duurzaam is: maar het is ook niet te ontkennen dat de aanwezigheid van groene koppelingen zorgt voor een dagelijkse hereniging met het natuurlijke element, waardoor ook wie in de stad leeft, kan genieten van een ruimte om te ademen.

Klaar voor vertrek, nu dat het allemaal duidelijk is?

Wolkenkrabbers, kantoren, woningen en scholen: voorbeelden van groene architectuur in de wereld

Hier zullen we een aantal voorbeelden van innovatieve architectuur toelichten, projecten die door grootse architecten werden ontworpen en een bron van inspiratie kunnen zijn om ook op een veel kleinere schaal plekjes te creëren in het teken van de natuur in het hartje van de stad of - waarom ook niet - bij ons thuis.

Milaan, Bosco Verticale

Onze eerste stop is volledig Italiaans: we beginnen in Milaan, waar de bomen richting de hemel lijken te groeien, op een steenworp afstand van Piazza Gae Aulenti, en staan stil bij de imposante Bosco Verticale, ontworpen door de architect Stefano Boeri. Het is een wolkenkrabber met terrassen versierd met planten, bomen, struiken en bosjes, die een groene jas creëren om het hitte-eilandeffect tegen te gaan en daarnaast veranderen de kleuren met het wisselen van de seizoenen, wat zorgt voor een continuüm tussen architectuur en natuur, enig in zijn soort.

Parijs, Musée du quai Branly en Mille Arbres

Van Milaan gaan we door naar Parijs, bij het entree van het Musée du quai Branly - Museum van de kunst en culturen van Afrika, Azië, Oceanië en Amerika - uitkijkend over de Seine en ontworpen door Jean Nouvel. De structuur onderscheidt zich al decennia vanwege de overheersende aanwezigheid van groen op de gevels aan de straatkant: het project werd verzorgd door de landschapsarchitect Gilles Clément en door de botanicus Patrick Blanc, die een museaal complex hebben gecreëerd dat verrijkt wordt door weelderige tuinen en natuurlijke elementen, ook binnen, en zorgt voor een heuse groene long aan de boulevard.

We blijven nog even in Parijs, want daar is het project Mille Arbres in uitvoering, geesteskind van het koppel Fujimoto-Rachdi van OXO Architects, waarbij het de bedoeling is duizend bomen te platen op een multifunctioneel gebouw dat centrum en periferie zal verbinden en het tot een bakermat van de biodiversiteit aan de poorten van een van de mooiste steden van de wereld zal maken.

San Francisco, Public Utilities Commission Headquarters

We vliegen nu naar de andere kant van de Atlantische Oceaan om de glazen gevel te bewonderen van het gebouw dat de San Francisco Public Utilities Commission Headquarters huist, ontworpen door KMD Architects: een wolkenkrabber die vandaag de dag met 55% de energie-efficiëntie opgelegd door de Staat overschrijdt, met bijzonder hoge prestaties.

Vancouver, The Heights

We reizen nu door naar Vancouver, in Canada, om The Heights te ontdekken, een flatgebouw van meer dan 60.000 vierkante meter gebouwd volgens de principes van de passieve architectuur: een reeks van technieken die, dankzij sterk isolerende materialen, het mogelijk maken om een ideaal microklimaat te creëren in de woningen, hetgeen leidt tot een verminderd gebruik van de verwarmingsinstallaties.

Lagos, Makoko Floating School

Onze laatste stop is bij de verrassende Makoko Floating School in Lagos, in Nigeria, ontworpen door Nlè Arhcitects; deze drijvende school werd gebouwd met hergebruikmaterialen, er wordt hernieuwbare energie gebruikt en het regenwater wordt opgevangen. Het is het resultaat van een nauwkeurig ontwerp dat tegemoet komt aan de eisen en gewoontes van de inwoners van deze plek.

Onze steden veranderen langzaamaan van gezicht, waaronder architecturen met een focus op green en duurzaamheid. En waarom zouden we deze gewoontes niet over kunnen nemen, door het maken van een  bloemrijke pergola of een wintertuin?

Het vinden van een harmonieuze relatie tussen natuur en leefruimte is de kern van de oplossingen van Corradi: ontwerpen op maat waarbij het buitenleven samenkomt met de eisen van stijl en functionaliteit.