Inzichten
Outdoor en sociaal: interview met de architecten van het Bureau O’DonnellBrown
Van de “Community classroom” tot de buitenruimte met een sociaal tintje: een interview met de architecten van het Bureau O’DonnellBrown in Glasgow
De buitenruimte is een dimensie die symbool staat voor de herstart na de pandemie en is ook de ruimte bij uitstek voor nieuwe projecten met een sociale roeping; het zal dan ook niet als een verrassing komen dat deze ruimte steeds meer aandacht krijgt van architecten, waarbij functies die traditioneel kenmerkend waren voor binnen, nu ook aan de buitenruimte gegeven worden. Dit weten de ontwerpers van het bureau O’DonnellBrown in Glasgow maar al te goed; zij hebben het traditionele idee van het schoollokaal gerevolutioneerd met hun project “Community classroom”, waarbij een heuse educatieve ruimte is gecreëerd met een systeem van houten onderdelen dat buiten in elkaar kan worden gezet en gemoduleerd. Ons interview met de architecten van het team van Jennifer O’Donnell en Sam Brown start dan ook bij deze moderne interpretatie van de educatieve en sociale omgeving, om uit te komen bij een vraagstuk: welke richting gaat de buitenruimte op?
De voordelen van contact met de natuur: zo komt het klaslokaal in de openlucht tot stand
De Community classroom, aldus de architecten, maakt deel uit van de projecten die het bureau jaarlijks wijdt aan de behoeften van de samenleving; een sociale roeping die in 2018 reeds leidde tot Greenhouse, de pseudo-Victoriaanse veranda waarin het bureau is gevestigd, in een ruimte die volledig omgeven is door het groen van het aangrenzende park. “Het doel - vertellen ze ons - was om te bekijken wat er gebeurt als we in direct contact staan met de natuur, een oplossing waar het hele team onmiddellijk de positieve effecten van ervaren heeft voor wat betreft het collectieve welzijn”. Het ontmoetingspunt met de projecten waar het bureau aan werkte op het gebied van educatie en gemeenschap was onmiddellijk duidelijk: zo is de Community classroom geboren.De “Community classroom” om tegemoet te komen aan de nieuwe post-pandemische behoeften
Het project is weliswaar tot leven gekomen op het kruispunt tussen natuur en welzijn, maar het ware potentieel ervan is gebleken in reactie op de nieuwe behoeften die voortkomen uit de pandemie. Hierover bestaat voor het team geen twijfel: “Het project werd als prototype ontwikkeld in 2019, dus voordat de gezondheidscrisis van Covid-19 zich voordeed, maar door de verspreiding van het virus werd het onmiddellijk duidelijk dat het een oplossing kon bieden voor een veilige omgeving om in te leren met inachtneming van de sociale distantiëring”.Het Bureau is al hard aan het werk om hier vervolg aan te geven: “De ambachtslieden waarmee we in contact zijn zullen bijdragen aan de verspreiding van de Community classroom. We zijn van plan om het te transformeren in een product dat aantrekkelijk is voor de markt met de hoop dat we zo de levenskwaliteit van de gemeenschap kunnen helpen verbeteren”.
De school in een kit
Als je goed kijkt, zie je dat de kit van de Community classroom bestaat uit houten onderdelen, die op basis van de verschillende behoeften samengesteld kunnen worden, en uit aanvullende onderdelen voor het maken van stoelen, rekken en werkplekken. Eén van de sleutelelementen is duurzaamheid. De ontwerpers lichten toe: “Als architecten dragen wij de verantwoordelijkheid om de effecten op het milieu tot een minimum te beperken en om deze reden bleek hout het beste materiaal te zijn: dit is een natuurlijke eigenschap van hout”.Dankzij een eenvoudige en intuïtieve handleiding, kunnen alle toekomstige gebruikers deelnemen aan de totstandkoming ervan; het project belichaamt dus tegelijkertijd een belangrijk didactisch potentieel. “Alleen al de assemblage ervan, benadrukken de ontwerpers, kan door de gebruikers ervaren worden als een educatief moment”.
Dit wordt eigenlijk al geïllustreerd door de strategie die werd toegepast voor de vervaardiging van het prototype, want het werd samengesteld in samenwerking met de kinderen van de “UK Children’s Charity Bernardo’s Work”. “De structuur werd in een dag gemaakt, leggen ze uit, zonder enige hulp van deskundigen, wat duidelijk laat zien hoe eenvoudig dit project te vervaardigen is”.
De buitenruimte en haar didactische functie
Het thema van de didactiek vormt de schakel tussen het project en de sociale functie van de ruimtes in de openlucht, “Een roeping die, zo lichten de twee directeuren van het bureau toe, zich gevormd heeft dankzij de vele jaren ervaring op het gebied van schoolontwerp gericht op het welzijn”. Hieruit is de Community classroom ontsprongen, een project dat aanzet tot nadenken over de rol van de buitenruimte in het leerproces. Hier hecht het Bureau O’Donnell Brown veel waarde aan: “We zijn ervan overtuigd dat de zon en de frisse lucht een positief effect hebben op didactische ruimtes en twee fundamentele elementen vertegenwoordigen voor het welzijn van de mens: de Community classroom legt zich erop toe om uitdrukking te geven aan deze fundamentele principes waarbij de grenzen tussen de functionele gebouwde omgeving en de buitenruimte verdwijnen”. Een idee van osmose dat bijzonder dicht bij de filosofie van Corradi ligt.De toekomst van de buitenruimte
En het zijn deze overwegingen die, volgens het team van O’DonnellBrown, vorm zullen geven aan de toekomst van de buitenruimte: “Als de buitenruimte goed bedacht en creatief ontworpen is, kan dit daadwerkelijk het gemeenschapsleven verbeteren. We zijn ervan overtuigd dat er hernieuwde aandacht besteed moet worden aan de vormgeving: deze biedt namelijk een waardevolle bijdrage aan de gezondheid van de mens, aan het welzijn en zorgt voor positieve gevoelens. We hopen dat de Community classroom niet alleen een model zal worden voor de wereld van outdoor design, maar voor de wereld van design in het algemeen”.
Dat hopen wij ook, want de toekomst staat al voor de deur en het is van belang dat deze innovatieve en veelomvattende benadering, in contact met de natuur, zich steeds meer verspreidt in de wereld van de vormgeving en het design.