Het huis als levend organisme: zo geeft de synthetische biologie vorm aan de buitenruimte
De relatie die wij hebben met onze leefruimte associëren we vaak met het idee van het huis als levend organisme: deze verandert tenslotte samen met ons over de jaren en dit is te merken aan de indeling van de ruimtes, aan de inrichting, aan de afwerkingen, want dit zijn allemaal elementen die in de loop der tijd veranderen en deel uitmaken van het leven van wie er woont. Maar hebben jullie ooit aan de leefruimte gedacht als een levend wezen in letterlijke zin? De nieuwe grenzen van het onderzoek op het gebied van biodesign zijn niet ver verwijderd van dit concept en in een niet al te verre toekomst zal het ontwerpen van gebouwen en van onze inrichting ongetwijfeld gebeuren met behulp van de synthetische biologie. Insecten, algen, schimmels en bacteriën zouden wel eens dé grondstof kunnen worden voor architectonische oplossingen die honderd procent green zijn. Maar wat is biodesign precies en hoe verhoudt de synthetische biologie zich tot de wereld van design? Daar willen we hier wat dieper op ingaan.
Synthetische biologie: de toekomst van design
De synthetische biologie vertegenwoordigt het ontmoetingspunt tussen technologie en moleculaire biologie. Deze wetenschap kwam in de beginjaren 2000 tot stand in Amerikaanse biotechnologische faculteiten en concentreert zich op het creëren van een synthetisch organisme door de metabolische en genetische circuits van levende organismen te herschrijven. De kracht van deze discipline ligt vooral in het ontwerp van nieuwe materialen waarin milieuduurzaamheid voorop staat. Het werk van de bio-ingenieur vertaalt zich in het creëren van synthetische levensvormen met verrassende specifieke kenmerken: zo komen cellen van micro-organismen tot stand die ertoe in staat zijn om vervuiling in zich op te nemen, water te reinigen of zonne-energie om te zetten. Zo worden onze huizen in de toekomst niet alleen duurzamer, dankzij het biodesign, maar worden onze huizen ook geïntegreerd in het ecosysteem waarin ze zich bevinden.
Het is geen grote stap van de natuur naar de buitenruimte
In het biodesign, is het de natuur die nieuwe operatieve schema’s en modellen voorstelt, een nieuwe benadering van het ontwerpproces dat meer is dan groene architectuur en wordt geïnspireerd door de natuur in de zoektocht naar originele materialen en innovatieve oplossingen.
Volgens Alex Ayad, Directeur van de Tech Foresight Practice van het Imperial College in Londen, zullen vóór 2045 onze huizen gebouwd zijn met wanden die ertoe in staat zijn warmte vast te houden en vrij te geven wanneer nodig, met watersystemen die het water recyclen en daken die vervuiling absorberen. De nieuwe technologieën zullen de verhouding tussen binnen en buiten herschrijven waarbij de natuur en haar structuur ook binnenshuis zullen komen en de buitenruimte een doorlopende dimensie wordt van het groene element. Meubels, verlichtingssystemen en pergola’s zullen, dankzij de innovatie van concept en materiaal, terugkeren naar de natuur. Een concept waarin de harmonie tussen binnen en buiten voorop staat, wat ook de grondslag vormt voor de filosofie van Corradi.
Er zijn al verscheidene projecten op gang waarin wetenschap en ambacht worden gecombineerd die ons een kijkje gunnen in een mogelijke toekomst van het design.
Van de boom tot de tafel, zonder dat er hout van wordt gemaakt
Een van meest creatieve bio-ontwerpers is de Spanjaard Gavin Munro die, op zijn heuvel in Derbyshire in het Verenigd Koninkrijk, letterlijk meubels aan het telen is. Zijn idee, samengebracht in het project Full Grow, bestaat uit het planten van esdoorns, essen, eikenbomen en wilgen, om ze vervolgens te vormen tijdens hun groei. Op deze manier ontwikkelt de plant zich en neemt de vorm aan die de ontwerper keer op keer eraan geeft: een stoel, een tafel of zelfs een lampenkap.
Van schimmel tot zitplaats
Dankzij het biodesign krijgen ook micro-organismen zoals schimmels een mogelijk toepassingsgebied. De Italiaanse designer Maurizio Montalti werkt hier al jaren aan; hij heeft aan het mycelium een nieuwe identiteit weten te geven, door het tot het beginpunt te maken voor een innovatief materiaal, waarin een houten-cellulose onderlaag en een fungale biomassa samengevoegd worden. De basis waarop de schimmels zich kunnen wortelen en ontwikkelen wordt gevormd door afvalmateriaal afkomstig uit de agro-industriële sector of uit de meubelsector. En zo komen stoelen, geluidsabsorberende wanden en tegels tot stand.
De luminescentie van de bacteriën
Het biodesign biedt oneindig veel oplossingen, zelfs de wereld van de bacteriën biedt in dit opzicht mogelijkheden; dit weet de Nederlandse Teresa van Dongen maar al te goed, want zij heeft diepgaand onderzoek uitgevoerd op het gebied van de verlichting om het potentieel te onderzoeken van deze micro-organismen als lichtbronnen. Zo komen lampen zonder elektriciteit tot leven: het proces baseert zich op de elektronen afgescheiden door de bacterie die, geleid via een speciaal elektrisch systeem, zich in een lichtbron transformeren.
Deze nieuwe benadering op het gebied van ontwerp en design staat al voor de deur: binnen en buiten komen steeds dichter bij elkaar, ze staan meer met elkaar in contact en worden steeds groener.
Wij zijn er klaar voor om de natuur met andere ogen te bekijken, en we kunnen niet wachten om deze biologische toekomst van het design samen te ontdekken.