Kunst in de natuur: het ontdekken van de meest verbazingwekkende kunsttuinen
Kunst en natuur zijn altijd nauw met elkaar verbonden geweest, omdat de mens sinds het begin der tijden de neiging heeft gehad zich met het landschap te bemoeien, er vorm aan te geven en zich tegelijkertijd door de kracht ervan te laten beïnvloeden. In de loop van de twintigste eeuw is deze relatie geëvolueerd waarbij meer aandacht kwam te liggen bij het milieu, waarmee men zich met respect kan verhouden. In het midden van de jaren '60 voorzag de Land Art-beweging, oftewel Earth Art, in de vrije interventie van kunstenaars in de natuur en op de natuur, waarbij de elementen ervan werden gebruikt zonder deze permanent te veranderen. De veranderingen zijn dus tijdelijk, maar van invloed, en de omgeving zelf wordt het materiaal en werk en niet alleen het "model" van kunst. Emblematisch is in die zin ook het laatste werk van wijlen Christo in Italië: The Floating Piers (2016), een indrukwekkende loopbrug over het Iseomeer.
In dezelfde jaren, in tegenstelling tot de Amerikaanse Land Art, verspreidde het Europese fenomeen van Kunst in de Natuur of Milieukunst zich, waar de mens niet langer over de natuur domineert, maar er integendeel een intieme bondgenoot van is. Met dit in het achterhoofd zijn er vele kunsttuinen ontstaan die sculpturen en werken van moderne en hedendaagse kunst verzamelen en in het natuurlijke landschap laten opgaan, zodat de bezoekers kunnen genieten van een unieke en compleet meeslepende artistieke ervaring.
Vandaag nemen we u mee op ontdekkingstocht naar enkele van de spectaculairste kunsttuinen in Italië en in het buitenland.
Kunsttuinen: 3 nieuwe parken, beeldhouwwerken en land art om te bezoeken
Sacro Bosco di Bomarzo – Viterbo
In de zestiende eeuw, met de pracht van de Renaissance, kreeg de tuinkunst nieuwe impulsen en een nieuwe ontwerpstijl: de tuinen op z'n Italiaans. Dit type outdoor wordt ook wel "rationeel" genoemd, juist omdat het door middel van een rigoureuze stijl de heerschappij van de mens over de natuur wil bevestigen. Onder de verschillende Renaissance tuinen vormt het Sacro Bosco (Heilige Bos) van Bomarzo in Viterbo een uitzondering. Dit park is ook bekend als Villa delle Meraviglie of Parco dei Mostri, en beslaat een oppervlakte van ongeveer 3 hectare en is internationaal gezien nog steeds uniek. Het is in 1552 ontworpen door de architect Pirro Ligorio en prins Vicino Orsini en het biedt, naast een elegante en klassieke Italiaanse tuin, een pad in het midden van het bos van tientallen in keien uitgesneden monsters, draken, mythologische onderwerpen en exotische dieren, maar ook fonteinen, obelisken en scheve huizen. Het is nog onduidelijk wat het oorspronkelijke doel is waarmee het is ontworpen, maar het blijft een feit dat dit labyrint van sculpturen en symbolen tussen enorme beelden en cryptische inscripties een van de meest magische en mysterieuze plekken ter wereld is. Salvador Dalì zelf zei na zijn bezoek dat het een unieke historische uitvinding was. "Jij die door de wereld dwaalt, ronddwaalt, wonderen hoog en mooi ziet, kom hier, waar er afschuwelijke gezichten, olifanten, leeuwen, ogres en draken zijn": voor jou de moed om je te wagen.
Tarottuin – Capalbio
Het is het werk van de visionaire Frans-Amerikaanse schilder, beeldhouwster en regisseur Niki de Saint Phalle de suggestieve Tarottuin in Pescia Fiorentina, een gehucht van Capalbio, ondergedompeld in de Toscaanse Maremma. Zoals de naam al doet vermoeden, is het thema dat deze kunsttuin geïnspireerd op de wereld van de tarot. Er zijn tweeëntwintig imposante beelden - tussen 12 en 15 meter hoog - gemaakt van staal en beton en bedekt met glas, spiegels en gedecoreerd keramiek, die de grote arcana van de kaarten uitbeelden. Gebouwd sinds 1979 en opengesteld voor het publiek op 15 mei 1998, blijft deze plek, zwevend tussen realiteit en droom, tussen verfijning en overdrijving, mensen van over de hele wereld fascineren.
Arte Sella – Trento
We verplaatsen ons naar Val di Sella, naar de tuin van Villa Strobele om precies te zijn. Het is hier dat drie vrienden die in 1986 in Borgo Valsugana woonden, besloten om een plek te creëren waar "kunst, muziek, dans en andere uitingen van menselijke creativiteit samenkomen, waardoor een unieke dialoog ontstaat tussen het menselijk vernuft en de natuurlijke wereld". Vertrekkend vanuit de tuin langs een pad dat ArteNatura heet (een bospad dat zich door het bos slingert langs de zuidelijke helling van de berg Armentera), vind je een reeks installaties en "vloeiende" werken, gemaakt met natuurlijke materialen, die uit het landschap naar voren komen en vervolgens terugkeren naar de natuur, die als een "schatkamer van herinnering" bewaard moet blijven. Stel je bijvoorbeeld voor dat je voor een schip staat dat bekleed is met zuilen van ineengestrengelde takken, waarin zich een haagbeukplant bevindt, die, eenmaal gegroeid, de plaats zou moeten innemen van de huidige structuur, die bestemd is om te rotten en te verdwijnen. De plantaardige kathedraal van Giuliano Mauri (bijgenaamd "Il tessitore del bosco") is een van de meest suggestieve werken die in deze plaats te vinden zijn, waar de kunst de natuurlijke levenscyclus van de omgeving moet volgen en een beperkte en cirkelvormige tijd moet leven, zonder de essentie ervan te veranderen. Arte Sella is vandaag de dag een belangrijke realiteit, een perfecte uitdrukking van de waarden van de Art in Nature-beweging, waaraan internationaal gerenommeerde architecten als Atsushi Kitagawara, Kengo Kuma en Michele De Lucchi hebben deelgenomen.
Kunsttuinen: internationale voorbeelden
Stel je een park voor met 212 bronzen en granieten beelden: dit is wat er gebeurt in de Vigelandsparken, een gebied binnen de Frognerparken, het grootste park van Oslo. Om het extraordinaire van deze plek te onderstrepen, is er het feit dat alle werken tussen 1939 en 1949 zijn gemaakt door één kunstenaar, de Noorse Gustav Vigeland. Een andere magische plek is de Dean Sculpture Trail, die in het gelijknamige bos in Coleford ligt en een van de eerste kunstparken is die in 1986 in Engeland werd geopend. Hier zijn er 27 site-specific werken - enkele permanente, enkele tijdelijke (momenteel zijn er nog maar 17 zichtbaar) langs een cirkelvormig pad van ongeveer 6 km, die zich mengen met het landschap: onder hen, de beroemde "Cathedral in the Forest", een opvallend gebrandschilderd raam dat in 1986 door Kevin Atherton werd opgehangen.
Dit zijn slechts enkele van de kunsttuinen die in Italië en in het buitenland te vinden zijn, plaatsen die iets meer worden: nieuwe meditatieve ruimtes, waar je kunt leven van de gewone ervaringen door simpelweg te lopen. Er is alleen maar om verrast te worden door de oneindige connecties die de natuur en de kunst kunnen creëren.