Buitenleven en nieuwe trends: de hydrocultuur- en aquaponicstuin

Met hydrocultuur en aquaponics wordt bedoeld het telen zonder het gebruik van aarde. Nee, het gaat hier niet om magie, maar om een mogelijke oplossing voor de toekomst van de landbouw en een trend in de buitenbranche waarin de tuin met hydrocultuur en aquaponics zich begint te verspreiden.

In het eerste geval zijn de wortels ingebed in de voedingsstoffen, terwijl in het tweede de installatie het hydrocultuursysteem met de aquacultuur verenigt, ofwel het kweken van aquatische organismen (vis, weekdieren, schaaldieren en algen). Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten zijn het meest betrokken bij de ontwikkeling van deze culturen, terwijl er in Europa, t.w. in Nederland, Engeland en IJsland, boerderijen zijn met hydrocultuur en aquaponics. In het tuinontwerp kijken veel architecten en landschapsarchitecten met grote belangstelling naar deze oplossingen.

Hydrocultuurtuin: hoe werkt hij?

De hydrocultuurtuin is een omgeving waarin de vegetatie groeit zonder aarde met hetzelfde systeem als aquaponics. De planten zijn ingebed in een voedingsoplossing bestaande uit water, minerale zouten en andere microelementen, het wortelstelsel is verankerd in een substraat van geëxpandeerde klei, zeoliet, steenwol en kokosvezel. Op deze manier groeien de planten sneller en zijn ze gezonder dan die in de traditionele tuin en worden ze minder aangetast door parasieten, zonder externe beïnvloeding. Een ander voordeel vormt de waterbesparing, aangezien alle aquaponicssystemen een reservoir hebben voor het hergebruik van de vloeistoffen. 

Mensen die graag omringd willen zijn door planten of ervan dromen zich te voeden met groenten uit eigen tuin, maar geen grond hebben om dit te doen, of de liefhebbers van tuinontwerp die thuis al ervaring hebben opgedaan met een wintertuin of de techniek van de verticale plantenbak, kiezen voor de hydrocultuur. 

De verticale tuin met het hydrocultuursysteem

Een groen decor dat bij uitstek in de hydrocultuur wordt gebruikt, is de verticale tuin: een elegante oplossing voor een huiselijke omgeving, gewaardeerd in openbare ruimten, restaurants, in hotels en in SPA's. Een levende muur in de studio, in de keuken met aromatische essences, of voor het opdelen van één grote ruimte in twee ruimten; zo'n muur kan het kloppende hart worden van een huis en de liefhebbers van binnenhuisarchitectuur bekoren. Terwijl in de horecabranche de introductie van plantaardige elementen een fundamentele rol spelen omdat zij het psychisch-fysieke welzijn bevorderen, maken zij de locaties gastvrijer en kunnen ze bijdragen aan het aantrekkelijker maken van het eigen imago van klanten.
Een icoon van dit type tuin is het Verticale bos van Milaan, waar een complex druppelhydrocultuursysteem is aangebracht voor het voeden van twintigduizend planten die de twee wolkenkrabbers omhullen.

Eén van de voordelen van de verticale tuin is de kwaliteit van de lucht die we ademen. De planten in huis nemen veel schadelijke stoffen op afkomstig van de smog, van sigaretten en van chemische producten die voor reiniging worden gebruikt. Bovendien geeft de keuze van gekleurde en geparfumeerde essences een toets van warmte en persoonlijkheid. Dit zijn allemaal elementen die, vooral in deze periode met thuiswerken en meer tijd thuis doorbrengen, ervoor zorgen om woningen in meer prettige ruimten om te vormen, dankzij de inzet van de natuur. 

Een aquaponics project: de vijver met de koikarpers en...de groentetuin eromheen 

Bij aquaponics kunnen de reservoirs soorten huisvesten die voor de voedselconsumptie zijn bestemd, maar dit model kan ook alleen worden gereproduceerd voor het creëren van een vijver met koikarpers of met andere siervissen in de tuin, overeenkomstig de stijl van Feng-Shui. 
De symbiose tussen dieren, bacteriën en planten verzekert een groei van de laatste die twee keer zo snel is als die van planten in aarde en maakt het gebruik van kunstmest overbodig. De aandacht bij het ontwerp moet worden verplaatst ten gunste van de dieren, met een evenwicht in de verhouding tussen het voor de vissen en de planten vereiste watervolume, maar er staat niets in de weg om aan de vijver een groentetuin te verbinden, om zo lokale groenten te hebben. 

Voordelen van een hydrocultuur- en aquaponicssysteem

We hebben enige vormen in het tuinontwerp gezien van de hydrocultuur- en aquaponicssystemen, maar laten we niet vergeten dat alles begint met de landbouw. Het telen zonder aarde biedt zo talrijke voordelen:

• dit kan worden toegepast in elke context, afgezien van de klimatologische en meteorologische omstandigheden, ook in beperkte ruimten;

• het garandeert een doelmatige waterbesparing, tussen de 80 en de 90% ten opzichte van een akker of tuin;

• het vermindert het gebruik van de grond;

• het verzekert een grote beplantingscapaciteit per vierkante meter vergeleken met de klassieke landbouw;

• het maakt de noodzaak van kunstmest en pesticiden overbodig. 

Deze vijf beslissende instrumenten voor de uitdaging van een duurzaam milieu en duurzame voeding zorgen voor een keerpunt in het ontwerp, binnen en buiten. Eerst zien en dan geloven!